Home เรียนจีน สาระนอกตำรา เทศกาลเช็งเม้ง ไหว้เช็งเม้งพูดภาษาจีนยังไง คนจีนแผ่นดินใหญ่เขาไปเช็งเม้งแล้วทำอะไรกันบ้าง

เทศกาลเช็งเม้ง ไหว้เช็งเม้งพูดภาษาจีนยังไง คนจีนแผ่นดินใหญ่เขาไปเช็งเม้งแล้วทำอะไรกันบ้าง

April 23, 2023

3778

สวัสดีค่ะแฟนเพจของสุ่ยหลิน เทศกาลเช็งเม้งเพิ่งผ่านกันมาไม่นานนะคะ วันนี้สุ่ยหลินเลยมีเรื่องอยากมาเล่าให้ฟังกันค่ะ แฟนเพจของสุ่ยหลินเคยสงสัยเหมือนสุ่ยหลินตอนเด็กๆ ไหมว่า ทำไมร้อนตับแตกต้องไปไหว้เช็งเม้งกลางแดดจ้าขนาดเนี้ย แล้วคนจีนแผ่นดินใหญ่เขาไหว้เช็งเม้งกันยังไง เหมือนพวกเราคนไทยเชื้อสายจีนหรือเปล่า ที่สำคัญพวกเราเรียนภาษาจีนกันมาสักพักแล้ว พอจะบอกคนจีนว่าจะไปไหว้เช็งเม้งจะพูดภาษาจีนว่า 我去清明节？แปลตรงๆ ว่า “ฉันไปเช็งเม้ง” หรือเปล่านะ จะเป็นอย่างที่่คิดหรือเปล่าติดตามได้ในโพสนี้ของสุ่ยหลินเลยค่ะ

อันดับแรกคำว่าเทศกาลเช็งเม้งภาษาจีนกลางเรียก 清明节 [Qīngmíngjié] โดยคำว่า “เช็งเม้ง” เรียกตามสำเนียงภาษาจีนแต้จิ๋วค่ะ ซึ่ง 清明 แปลตรงตัวว่า “สว่างและสะอาด” เพราะในประเทศจีนช่วงการไหว้เช็งเม้งจะอยู่ระหว่างเดือนมีนาคมถึงเมษายนของทุกปีตามปฏิทินจันทรคติ เป็นช่วงเวลาที่เริ่มเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ อากาศจะเย็นสบาย ไม่ร้อน ไม่หนาว เพราะก่อนหน้านี้จะเป็นฤดูหนาวที่หนาวจัด หนาวโหดในบางพื้นที่ ทำให้ผลไม้ ต้นไม้ หรือ ผัก ก็เริ่มให้ผลให้ดอก สัตว์ทั้งหลายก็เริ่มออกลูก สมัยก่อนไม่มีชุดเช็งเม้งไหว้ขายเป็นชุดเหมือนสมัยนี้ ก็ต้องรอช่วงเวลาที่ฟ้าฝนอากาศเป็นใจ ซึ่งช่วงเวลานี้แหละค่ะ ดีที่สุดในการหาของมาไหว้ ดังนั้น เทศกาลเช็งเม้งจึงมีความหมายว่า”สว่างและสะอาด” แจ่มใส แต่พอมาถึงเมืองไทยดันตรงกับหน้าร้อนของเมืองไทยซะนี่ ก็ร้อนตามนั้นเลยค่ะท่านผู้ชมมมม โฮกกก

ทีนี้มาดูกันว่าเวลาเราจะพูดว่าจะไปไหว้เช็งเม้ง เราไม่พูดว่า 我去清明节？นะคะ คนจีนฟังออกแต่เขาไม่พูดกันแบบนี้ค่ะ เขาจะพูดกันแบบนี้

这个星期我去上坟扫墓。
Zhège xīngqī wǒ qù shàngfén sǎomù.
อาทิตย์นี้ฉันจะไปทำความสะอาดสุสาน (ก็คือไปไหว้เช็งเม้งในภาษาไทยนั่นเองค่ะ)

โดยมาจากคำเต็มๆ ว่า 打扫坟墓 [dǎsǎo fénmù] ทำความสะอาดสุสาน และ 坟墓 [fénmù] คือสุสาน

หรือจะพูดย่อๆ ก็ได้ว่า

这个星期我去扫墓。
Zhège xīngqī wǒ qù sǎomù.
อาทิตย์นี้ฉันจะไปทำความสะอาดสุสาน

นอกจากนี้ ก็ยังพูดแบบนี้ได้อีกด้วยค่ะ ในความหมายเหมือนกับข้างบนคือ

这个星期我去拜祖先。
Zhège xīngqī wǒ qù bài zǔxiān.
อาทิตย์นี้ฉันจะไปไหว้บรรพบุรุษ

เวลาเราไปไหว้สิ่งที่ต้องมีก็คือ 扫墓祭祖供品 [sǎomù jì zǔ gòngpǐn] ของไหว้ต่างๆ มีการเผาเงินกระดาษ เรียก 烧纸钱 [shāo zhǐqián] จุดธูปเรียก 点香 [diǎn xiāng]

ตัวฮวงซุ้ยภาษาจีนกลางเรียก 墓地 [mùdì] คือสุสานค่ะ อ่าว แล้วคำว่าฮวงซุ้ยเพี้ยนเสียงมาจากไหนล่ะ เนี่ย

มาจากคำว่า “ฮวงจุ้ย” ในสำเนียงแต้จิ๋วค่ะ ซึ่งภาษาจีนกลางออกเสียง 风水 [fēngshuǐ] แปลตรงตัวว่า “น้ำ ลม” คือการดูทิศทางที่ดีที่เหมาะสมในการทำอะไร ไม่จำเป็นต้องดูเฉพาะหลุมศพเท่านั้น ซื้อบ้านก็ได้ ซื้อคอนโดก็ได้นะ แต่เราคนไทยคุ้นเคยกันในเรียกว่าฮวงซุ้ยซึ่งจริงๆ เรียกไม่ถูก เฉียดไปอีกทาง (อารมณ์เดียวกับเราเรียก “หมาล่า” ซึ่งแท้จริงแล้วคือรสชาดเผ็ดชา ถ้าเมืองจีนต้องเรียก 烧烤 [shāokǎo] “ปิ้งย่าง” นั่นเลยค่ะ)

石碑 [shíbēi] คือป้ายหลุมศพฮวงซุ้ย โดยมีตำแหน่งชัดเจนคือ 男左女右 [nánzuǒnǚyòu] ผู้ชายจะอยู่ทางซ้ายของป้าย ผู้หญิงอยู่ทางขวาของป้าย

สำหรับเมืองไทยแล้วที่สุสานยังใช้วิธีฝัง ภาษาจีนเรียก 土葬 [tǔzàng] แต่สำหรับที่เมืองจีนแล้วไม่อนุญาตให้ฝังโดยเฉพาะในเมือง เพราะเอาที่ไปทำประโยชน์อย่างอื่นได้มากกว่านี้ ทุกคนต้องปฏิบัติตามกฏหมายคือ 火葬 [huǒzàng] เผาศพ ส่วนตามต่างจังหวัดรัฐดูแลยังไม่ทั่วถึงยังมีการฝังอยู่ค่ะ เมื่อเผาแล้วจะต้องนำมาเก็บกล่องเก็บอัฐิ ภาษาไทยเรียกโกศ ภาษาจีนเรียก 骨灰盒 [gǔhuīhé] กล่องบรรจุอัฐิ แล้วนำไปใส่ในสุสานอีกที

ดังนั้น สุสานที่เมืองจีนเลยใช้พื้นที่ไม่มากค่ะเพราะไว้เป็นที่เก็บอัฐิเฉยๆ ไม่ได้บรรจุโลง แต่ถึงอย่างนั้นก็ตามก็ยังต้องมีการจ่าย 物管费 [Wù guǎn fèi] ค่าส่วนกลาง ใช้ได้ทั้งค่าส่วนกลางของสุสานหรือคอนโดที่เราพักอาศัยก็ได้ โดยพื้นที่สำหรับทั้งคอนโด สุสานหรือบ้าน พูดง่ายๆ คือพื้นที่ทั้งหมดของเมืองจีนเป็นของรัฐ รัฐจะให้สิทธิในการครอบครองกับเราเป็นระยะเวลาเท่าไหร่ๆ เมื่อหมดระยะเวลาแล้วก็จะตกเป็นของรัฐอีก ขึ้นกับว่ารัฐจะเอาไปทำอะไร ซึ่งสิทธิในการครอบครองนี้เรียกว่า 使用权 [shǐyòngquán] สิทธิในการครอบครอง (สุสาน/คอนโด)

นอกจากนี้ ที่เมืองจีนการไหว้เช็งเม้งปัจจุบันเหมือนลดทอนลงไปพอสมควรแล้ว ของไหว้ หรือความอลังก็ไม่เท่าพวกเราคนไทยเชื้อสายจีนค่ะ ทุกวันนี้เหมือนเขาไหว้กันพอเป็นธรรมเนียมนิดหน่อยมากกว่า ไม่จำเป็นต้องมี “ซาแซ” หรือ “โหงวแซ” แบบบ้านเรา

สุดท้าย คนจีนแผ่นดินใหญ่มีธรรมเนียมไหว้เช็งเม้งอีกอย่างที่พวกเราไม่มีค่ะ นั่นก็คือ การไหว้เช็งเม้งแล้วเลยไปเที่ยวเลย 55 อย่างที่สุ่ยหลินเล่าไปเพราะช่วงเวลานั้นที่เมืองจีนอากาศดีมากคนจีนเลยว่าไหนๆ ไปไหวเช็งเม้งแล้วเลยไปเที่ยวเลยดีกว่า ภาษาจีนมีคำเรียกเฉพาะสำหรับกิจกรรมนี้ว่า 踏青 [tàqīng]

清明你去哪儿踏青好？
Qīngmíng nǐ qù nǎ’er tàqīng hǎo?
เช็งเม้งเนี่ยไปเธอเลยไปเที่ยวต่อที่ไหนดี

ต่อไปนี้ได้ยินศัพท์นี้ก็ไม่ต้องงงแล้วนะคะ ว่าเอ่ เขาถามว่าไปไหนนะ ตกลงไปเช็งเม้งหรือไปที่อื่นกันแน่?

สุ่ยหลิน^^

มาแล้วค่าาา!! สำหรับใครที่เตรียมสอบ HSKK สุ่ยหลินแนะนำ 2 เล่มนี้ค่ะ สุ่ยหลินเขียนเอง อ่านจบสอบผ่านแน่นอน!!