สวัสดีค่ะแฟนเพจที่น่ารักของสุ่ยหลิน^^ วันนี้สุ่ยหลินขอมาแปลกเปิดโพสด้วยคำถาม ถามว่าถ้าจะบอกว่า “ฉันทำไม่เสร็จหรอก” เราควรจะต้องใช้อะไรดีระหว่าง 我做不了了。กับ 我做不完了。ซึ่งทั้งคู่คือการใช้บทเสริมบอกความเป็นไปได้ค่ะ (可能补语)
ถ้าดูทางกายภาพแล้วจะเห็นว่ามีจุดที่ต่างกันก็คือ วลีนึงมี 了 [liǎo] เป็น 可能补语 และอีกวลีนึงมี 完 เป็น 可能补语 เท่านั้นเอง อ่าว???
แล้วความหมายมันไม่เหมือนกันเหรอเนี่ย?? ไอ้เราก็เข้าใจมาตั้งนานว่าทั้ง 了 และ 完 ต่างก็แปลว่า “เสร็จ” หรือ “สิ้นสุด” นี่นา จริงๆ แล้วทั้งคู่เหมือนหรือต่างกันกันแน่ โพสนี้มารู้ให้แจ้งกระจ่างกับสุ่ยหลินค่ะ
จริงๆ แล้วภาษาจีนมีคำที่สามารถแปลได้มากกว่าหนึ่งความหมายเยอะแยะเลยค่ะ ซึ่งการที่จะใช้ในความหมายอะไร เราต้องดูประโยคแวดล้อมประกอบด้วยถึงจะแยกแยะออกนะ ซึ่งคำที่เป็นตัวการน่าสงสัยในครั้งนี้ก็คือ 了 นั่นเองค่า เรามาค่อยๆ ดูกัน
ป.ล.了 ตัวมันเองเป็น 多音字 [多音字] ออกเสียงได้ทั้ง liǎo และ le ซึ่งใครสนใจความหมายและการใช้งานในแง่มุมของ了[le] ไปดูได้ที่นี่เลยจ้า 了 อ่านก็ออก เขียนก็ง่าย (อ่านโพสนี้แล้ว)ใช้เป็นชัวร์ๆ จ้าา!!
โพสนี้เราจะมาพูดถึง 了 ในแง่มุมที่ออกเสียงว่า liǎo กันนะคะ เพื่อไม่ให้งงสุ่ยหลินขออธิบาย 了 กันก่อน แล้วค่อยย้อนไปอธิบายตามหัวข้อเรื่องที่จั่วหัวนะ
ความหมายที่ 1 ของ了 [liǎo] ทำหน้าที่เป็นกริยาของประโยค
ตัวมันเองเป็นกริยาของประโยค บอกถึงการสำเร็จสิ้นสุดลงแล้ว เช่น
这件事已经了了。
Zhè jiàn shì yǐjīng liǎo le.
เรื่องนี้จบลงไปแล้ว
这才了一桩心事。
Zhè cái liǎo yī zhuāng xīnshì.
นี่ถึงจบภาระในใจไปเรื่องนึง
ความหมายที่ 2 ของ了 [liǎo] ทำหน้าที่เสริมกริยา
ที่เห็นบ่อยๆ ก็คือตัวมันทำหน้าที่ 可能补语 [kěnéng bǔyǔ] เพื่อบอกความเป็นไปได้ของกริยาค่ะ
โดยวางไว้หลัง 得 หรือ 不 โครงสร้างคือ
กริยา + 得/不 + 可能补语
เช่น 吃得了 [chī de liǎo] กินได้หมด，来得了 [lái de liǎo] มาได้，买不了 [mǎi bùliǎo] ซื้อไม่ได้
ต่อไปเรามาดูการใช้ กริยา + 不了 ซึ่งจะได้เอาไปต่อยอดไปหา 我做不了了。ที่เป็นโจทย์ของเรากันนะจ๊ะ
โครงสร้าง กริยา + 不了
ตรงนี้เองค่ะที่หากว่ามันเป็นรูปปฏิเสธ (กริยา + 不了) จะสามารถบอกความเป็นไปได้ว่า กริยานั้นไม่สามารถเกิดขึ้นได้ ใน 2 กรณี ค่ะ
กรณีแรก ทำแล้วแต่ไม่เสร็จ
เช่น
菜太多了，我们吃不了。
Cài tài duō le, wǒmen chī bùliǎo.
กับข้างเยอะมากเกิน พวกเราไม่สามารถกินหมด
(กินแล้ว แต่ไม่หมด)
กรณีที่สอง ไม่ได้ทำเพราะมีปัจจัยที่ทำให้ไม่สามารถทำได้
เช่น
今晚我有事 ，去不了 。
Jīnwǎn wǒ yǒushì, qù bùliǎo.
คืนนี้ฉันมีอะไรธุระ ไปไม่ได้
(ไปไม่ได้ เนื่องจากมีธุระ)
—————————————————-
คราวนี้มาดูเรื่องตามจั่วหัวของเรากันค่ะ ว่า 做不了 จะสื่อถึงอะไรได้บ้าง
做不了 หมายถึง
1. ทำแล้วแต่ไม่เสร็จ อาจเพราะเวลาน้อยไป หรือสิ่งที่ทำมันเยอะจนทำไม่ทันเวลาก็ได้
时间不够，我做不了了。
Shíjiān bùgòu, wǒ zuò bùliǎo le.
เวลาไม่พอ ฉันเลยทำไม่เสร็จ (ไม่ทันเวลา)
2. เพราะยากเกินไปก็ได้ เลยทำไม่ได้
这件事太难，我做不了了。
Zhè jiàn shì tài nán, wǒ zuò bùliǎo le.
งานนี้มันยากเกินไป ฉันทำไม่ได้หรอก (ไม่สามารถทำได้)
ส่วน 做不完 นั้นง่ายกว่าเยอะเลย
เพราะ 完 มีความหมายเดียวตรงๆคือ “เสร็จ” “สิ้นสุด” ไม่ได้แฝงซ่อนความหมายให้คิดต่อว่าเพราะอะไรถึงทำไม่สำเร็จอย่าง 了 ค่ะ
做不完 แปลว่า ทำไม่เสร็จ ทำไม่จบ ซึ่งจะสื่อถึงสิ่งที่ต้องทำมันเยอะไป หรือเวลาน้อยเกินไป (ไม่ได้สื่อว่ายากเลยทำไม่ได้อย่าง 做不了了 นะจ๊ะ)
ดังนั้น 做不了了 กับ 做不完了 จึงมีความหมายเหมือนกันหากใช้ในประโยคข้างล่างนี้จ๊ะ
时间不够，我做不了了。= 时间不够，我做不完了。เวลาไม่พอ ฉันเลยทำไม่เสร็จ
ส่วนประโยคนี้
这件事太难，我做不了了。
ใช้ 做不了了 ได้อย่างเดียว จะใช้ 做不完了 ไม่ได้นะคะ ด้วยเหตุผลที่อธิบายไปว่า 做不完了 ไม่ได้สื่อว่ายากมากจนทำไม่ได้ค่ะ
โพสนี้สอนให้รู้ว่า คำบางคำในภาษาจีนสื่อได้หลายความหมาย ซึ่งมันจะแปลว่าอะไร ต้องดูบริบทรอบข้างด้วยนะคะ และในทางกลับกันถ้าเราจะใช้คำพวกนี้ ก็ต้องอธิบายบริบทให้ชัดเจน หรือไม่ก็หันไปใช้คำอื่นที่สื่อความหมายได้ชัดเจนกว่า
ตัวอย่างคำอื่นๆ ที่ชวนให้คนฟังงงแล้วเราเจออยู่บ่อยๆ ก็เช่น
他去上课了。[Tā qù shàngkè le.] เขาไปเข้าเรียน
上课 เข้าเรียน เป็นได้ทั้ง 听课 [tīngkè] ไปเรียน และ 讲课 [jiǎngkè] ไปสอน
小店关门了。[Xiǎo diàn guānmén le.] ร้านเล็กๆ (ร้านนั้น) ปิดไปแล้ว
关门 เป็นได้ทั้ง 下班 [xiàbān] ปิดร้านประจำวัน และ 倒闭 [dǎobì] เลิกกิจการหรือเจ๊ง
我借他十块钱。[Wǒ jiè tā shí kuài qián.] ฉัน (ให้/ขอ) ยืม 10 หยวน
借 เป็นได้ทั้ง 借给 [jiègěi] ให้ยืม และ 借到 ขอยืม [jièdào] เช่น
我借给他十块钱。ฉันให้เขายืมเงิน 10 หยวน (我 เป็นเจ้าหนี้)
我借到他十块钱。ฉันขอยืมเงินจากเขา 10 หยวน (我 เป็นลูกหนี้)
借 นี้สำคัญนัก เวลาทำสัญญากู้ยืมเงินต้องชัดเจนนะจ๊ะว่าจะ 借给 หรือ 借到 กันแน่ เพราะไม่งั้นจากเจ้าหนี้จะเป็นลูกหนี้ไปซะงั้น
สุ่ยหลิน^^
