สวัสดีค่ะแฟนเพจของสุ่ยหลิน ไม่อ่านโพสไวยากรณ์จากสุ่ยหลินตั้งนานแล้วนะคะ ได้เวลากลับมาเรียนไวยากรณ์ง่ายๆ สไตล์สุ่ยหลินกันอีกแล้ว^^ วันนี้ขอนำเสนอไวยากรณ์ส่วนต่อขยายเหมือน BTS ค่ะ อิ อิ เรื่องราวจะเป็นยังไงนั้น ติดตามได้ในโพสนี้ของสุ่ยหลินค่ะ
เริ่มทำความเข้าใจ กริยา + 起来 กันก่อน วลีนี้ถือว่าเป็นความหมายที่เราคุ้นเคยกันดี เพราะหมายถึงการบอกทิศทางการเคลื่อนที่ของกริยาที่มีทิศทางจากล่างขึ้นบน เช่น
我高兴得跳起来。
Wǒ gāoxìng de tiào qǐlai.
ฉันดีใจจนกระโดดขึ้นมา
我拉他起来。
Wǒ lā tā qǐlái.
ฉันดึงเขาขึ้นมา
过了一会儿他站起来走了。
Guòle yīhuìr tā zhàn qilai zǒu le.
ผ่านไปสักพักเขาก็ลุกขึ้นยืนแล้วก็เดินไป
แต่ช้าก่อน เมื่อเราใช้ 起来 ร่วมกับกริยาที่ไม่ได้แสดงการเคลื่อนที่ ความหมายของ กริยา + 起来 จะไม่ได้บอกทิศทางการเคลื่อนที่ของกริยาอีกต่อไปแล้วนะคะ แต่จะเป็นการบอกผลลัพธ์ของกริยาแทน
เช่น
我想起来了，你叫王明。
Wǒ xiǎnɡ qǐlai le, nǐ jiào Wánɡmínɡ.
ฉันนึกออกแล้ว เธอชื่อหวางหมิง (นึกออก)
คือกริยา 想 ไม่ได้เป็นกริยาที่แสดงการเคลื่อนที่แล้วนะคะ ดังนั้น 想 + 起来 จึงไม่ได้บอกว่าทิศทางการนึกหรือการคิดมีทิศทางจากล่างขึ้นบนแต่อย่างใดค่ะ แต่จะเป็นการบอกลัพธ์ของกริยาว่า “นึกออกแล้ว” โดยที่ 起来 ในที่นี้จะเป็นการบอกว่ากริยา 想 นั้นหวนกลับมาอีกครั้งหลังจากที่แต่ก่อนนั้นลืมไปแล้วนี่นเองค่ะ
ซึ่งความหมายของ 起来 ที่ไม่ได้มีความหมายตรงๆตัวแบบนี้ ภาษาจีนเรียกว่า 引申意义 [yǐnshēn yìyì] ความหมายที่ขยาย(จากความหมายพื้นฐาน) สุ่ยหลินขอเรียกชื่อเก๋ๆ ว่า ความหมายส่วนต่อขยาย นะจ๊ะ
แล้วจะบอกผลลัพธ์ของกริยาได้ยังไง มาอ่านกันต่อเลยค่ะ
ความหมายส่วนต่อขยายของบทเสริมบอกทิศทางกริยา 起来
1. สื่อว่ากริยานั้นเริ่มต้นขึ้นและดำเนินต่อเนื่องไป
จากไม่มีกลายเป็นมี และดำเนินต่อเนื่องไปจนถึงขณะที่พูด
她哭起来了。
Tā kū qǐlai le.
หล่อนร้องไห้ออกมาแล้ว (เริ่มต้นร้องไห้ → ร้องไห้ต่อเนื่องจนถึงตอนที่พูด)
他忍不住笑起来了。
Tā rěn bù zhù xiào qǐlai le.
เขาทนไม่ไหว หัวเราะออกมา
结婚以后 ，她胖起来了。
Jiéhūn yǐhòu, tā pàng qǐlai le.
หลังจากแต่งงานแล้ว หล่อนก็อ้วนขึ้น (เย้ยยยย…)
2. สื่อถึงการเริ่มต้นทำกริยาแล้วพิจารณาตัดสินใจหรือให้ความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนั้นๆ
มักใช้ร่วมกับกริยา 看 [kàn] ดู, 听 [tīng] ฟัง, 闻 [wén] ได้ยิน หรือ 摸 [mō] คลำ จับ
รูปแบบ ประธาน + กริยา + 起来 + คุณศัพท์
这考试看起来很简单。
Zhè kǎoshì kàn qǐlái hěn jiǎndān.
การสอบนี้ดูๆ ไปแล้วไม่ยากนะ
这个计划听起来很棒！
Zhège jìhuà tīng qǐlai hěn bàng
แผนนี้ฟังๆ ดูแล้วยอดเยี่ยม!
乒乓球学起来很容易。
Pīngpāng qiú xué qǐlai hěn róngyì.
ปิงปองเรียนๆ ไปแล้วก็ง่ายมาก
3. สื่อถึงการกระทำบางอย่างที่เห็นผลลัพธ์แล้ว มักใช้กับกริยาที่เกี่ยวกับความทรงจำ
เช่น 想 [xiǎng] คิด นึก，回忆 [huíyì] ระลึกถึง นึกถึง，回想 [huíxiǎng] หวนคิด ย้อนกลับไปคิด, 记 [jì] จำ
我突然想起来身上没钱。
Wǒ tūrán xiǎng qǐlai shēnshang méi qián.
ทันใดนั้นฉันนึกขึ้นได้ว่าฉันไม่มีเงินติดตัวมา
回想起来, 那是他最幸福的日子。
Huíxiǎng qǐlai, nà shì tā zuì xìngfú de rìzi.
หวนคิดกลับไป มันเป็นวันที่มีความสุขที่สุดของเขา
我什么都记起来了。
Wǒ shénme dōu jì qǐlai le.
ฉันจดจำได้ทุกอย่างแล้ว
4. สื่อถึงการรวบรวมเข้าด้วยกัน
我老婆把钱都存起来了。
Wǒ lǎopó bǎ qián dōu cún qǐlai le.
เมียผมเก็บเงินไว้ทั้งหมดเลย
这些数字加起来是 190。
Zhèxiē shùzì jiā qǐlai shì yībǎi jiǔshí.
ตัวเลขพวกนี้รวมกันเป็น 190
如果你把工作和兴趣结合起来，工作就会很快乐。
Rúguǒ nǐ bǎ gōngzuò hé xìngqù jiéhé qǐlai, gōngzuò jiù huì hěn kuài lè.
หากเธอเอาการทำงานและความสนใจมารวมเข้าด้วยกันได้ การทำงานก็จะมีความสุขมาก
กริยา + 起来 VS 开始 + กริยา
อ่านมาถึงตรงนี้หลายคนอาจจะคิดว่า อ้าวแล้ว กริยา + 起来 ที่ไม่ได้เกี่ยวกับการเคลื่อนจะต่างอะไรกับ 开始 + กริยา ที่หมายถึงการเริ่มต้นอะไรสักอย่างล่ะ?
ความแตกต่างอยู่ตรงนี้ค่ะ
ทั้ง กริยา + 起来 และ 开始 + กริยา ต่างก็สามารถสื่อถึงกริยานั้นเริ่มต้นเกิดขึ้นมา แต่สิ่งที่แตกต่างอย่างเห็นได้ชัดคือ
กริยา + 起来 เป็นการกระทำที่เกิดขึ้นเอง ไม่ได้ตั้งใจหรือวางแผนให้เกิดขึ้น นอกจากนั้นยังเน้นว่ากริยาเริ่มต้นเกิดขึ้นแล้ว ยังเน้นการดำเนินอย่างต่อเนื่องของกริยาด้วย
ส่วน 开始 + กริยา มักใช้กับสิ่งที่มีการวางแผนเตรียมการไว้แล้ว และเน้นที่จุดเริ่มต้นของการเกิดกริยาเป็นหลัก
ลองดูตัวอย่างประโยคนะ
明天我要开始学习汉语。
Míngtiān wǒ yào kāishǐ xuéxí Hànyǔ.
พรุ่งนี้ฉันจะเริ่มเรียนภาษาจีน
明天我要学习汉语起来。(X)
Míngtiān wǒ yào xuéxí Hànyǔ qǐlái.
พรุ่งนี้ฉันจะเรียนภาษาจีนออกมา
กริยา 学习 เป็นกริยาที่เกิดขึ้นโดยตั้งใจ มีการวางแผนได้ จึงใช้ 开始学习
听到这句话，大家突然大笑起来。
Tīngdào zhè jù huà, dàjiā tūrán dàxiào qilai.
หลังจากได้ยินประโยคนี้ ทุกคนก็หัวเราะลั่นออกมา
听到这句话，大家突然开始大笑。 (X)
Tīngdào zhè jù huà, dàjiā tūrán kāishǐ dàxiào.
หลังจากได้ยินประโยคนี้ ทุกคนก็เริ่มต้นหัวเราะ
กริยา 大笑 เป็นกริยาที่เกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ ไม่ได้จัดฉาก ไม่ได้มีการวางแผนไว้ จึงใช้ 大笑起来
你几点工作起来？(X)
Nǐ jǐ diǎn gōngzuò qǐlái?
เธอทำงานออกมากี่โมง
你几点开始工作？
Nǐ jǐ diǎn kāishǐ gōngzuò?
กริยา 工作 เป็นกริยาที่เกิดขึ้นโดยตั้งใจ มีการวางแผนว่าเริ่มเมื่อไหร่ได้ จึงใช้ 开始工作
ความหมายส่วนต่อขยายของบทเสริมบอกทิศทางกริยา 下去
นอกจาก กริยา + 起来 ที่มีความหมายส่วนต่อขยายแล้ว กริยา + 下去 ก็มีความหมายส่วนต่อขยายเหมือนกันนะเรื่องราวจะเป็นยังไง มาดูกันเลยค่ะ
เริ่มจากความหมายพื้นฐานของ 下去 กันก่อน 下去 จะบอกทิศทางการเคลื่อนที่ของประธานที่มีทิศทางจากบนลงล่าง
ตัวอย่างประโยค
谁在门口？ 你下去看看吧。
Shéi zài ménkǒu? Nǐ xiàqù kànkan ba.
ใครอยู่ที่ประตู? เธอลงไปดูหน่อยสิ
และเช่นเดียวกับ 起来 ค่ะ 下去 สามารถวางหลังกริยาที่ไม่ได้แสดงการเคลื่อนที่ เป็นรูปแบบ กริยา + 下去 เพื่อสื่อว่าการกระทำหรือกริยานั้นมีการดำเนินอยู่ตอนที่พูด และจะดำเนินต่อเนื่องไปในอนาคต
别停，说下去。
Bié tíng, shuō xiàqu.
อย่าหยุด พูดต่อไป
这本书你一定要认真地看下去。
Zhè běn shū nǐ yīdìng yào rènzhēn dì kàn xiàqu.
หนังสือเล่มนี้ เธอต้องอ่านต่อไปอย่างตั้งใจนะ
你不能这样生活下去了。
Nǐ bù néng zhèyàng shēnghuó xiàqù le.
เธอจะใช้ชีวิตแบบนี้ไม่ได้แล้วนะ
这口气我忍不下去了！
Zhè kǒuqì wǒ rěn bù xiàqù le!
น้ำเสียงอย่างนี้ฉันทนต่อไปไม่ไหวแล้วนะเว้ย!
这个菜很难吃 , 我吃不下去。
Zhège cài hěn nánchī, wǒ chī bù xiàqù.
อาหารจานนี้โคตรไม่อร่อย กินต่อไม่ลงแล้ว
และก็เหมือนกับ 起来 กับ 开始 แฟนเพจของสุ่ยหลินอาจจะนึกไปถึง 下去 กับ 继续 [jìxù] ว่าต่างกันยังไง เพราะก็แปลคล้ายๆ กันว่าต่อเนื่อง ดำเนินต่อไปเหมือนๆ กัน
กริยา + 下去 VS 继续 + กริยา
ความแตกต่างระหว่าง กริยา + 下去 กับ 继续 + กริยา
ทั้งคู่สามารถสื่อว่ากริยามีการดำเนินต่อเนื่องไปจากปัจจุบัน แต่ความแตกต่างที่พิเศษขึ้นมาของ 继续 + กริยา คือสามารถสื่อว่ากริยามีการดำเนินต่อเนื่องไปหลังจากที่มีการหยุดชะงักลง (ซึ่ง กริยา + 下去 ไม่มีความหมายในลักษณะนี้เลยค่ะ)
你们要继续努力。
Nǐmen yào jìxù nǔlì.
你们要努力下去。
Nǐmen yào nǔlì xiàqu.
พวกเธอต้องขยันต่อไป (ขยันอยู่แล้ว → ขยันต่อไป)
สองประโยคนี้ความหมายเหมือนกันเพราะสื่อว่ากริยาดำเนินอยู่ และดำเนินต่อเนื่องไปในอนาคต
接完电话，他继续写作业。
Jiē wán diànhuà, tā jìxù xiě zuòyè.
หลังจากรับโทรศัพท์ เขาก็ทำการบ้านต่อไป
(ทำการบ้าน → รับโทรศัพท์ → ทำการบ้านต่อไป ประโยคนี้ใช้ 下去 ไม่ได้)
请继续说，我不是有意打断你的。
Qǐng jìxù shuō, wǒ bù shì yǒuyì dǎduàn nǐ de.
โปรดพูดต่อค่ะ ฉันไม่ได้ตั้งใจจะขัดจังหวะเธอ
(พูดอยู่ → โดนขัดจังหวะ → พูดต่อไป ประโยคนี้ก็ใช้ 下去 ไม่ได้)
นอกจากนี้ 继续 และ 下去 สามารถใช้ร่วมกันได้อีกด้วยนะ เป็นรูปแบบ
继续 + กริยา + 下去
你应该继续坚持下去，一定能成功的。
Nǐ yīnggāi jìxù jiānchí xiàqù, yīdìng néng chénggōng de.
เธอควรยืนหยัดต่อไป ต้องประสบความสำเร็จอย่างแน่นอน
我们继续聊了下去。
Wǒmen jìxù liáole xiàqu.
พวกเราคุยกันต่อไปเถอะ
จบแล้วค่ะ ถือว่าเป็นโพสนึ่งที่ยาวแต่เปี่ยมไปด้วยสาระนะจ๊ะ อิ อิ ไว้มาติดตามโพสหน้ากับสุ่ยหลินนะคะ สุ่ยหลินจะพยายามหาไวยากรณ์ที่เจอบ่อยในชีวิตประจำวันแต่จะพยายามเอามาอธิบายให้ง่ายๆ เพื่อให้แฟนเพจของสุ่ยหลินได้เรียนรู้กันอย่างฟรีๆ เลยค่ะ
สุ่ยหลิน^^
