把字句 ไวยากรณ์นี้ไม่มีในภาษาไทย ตอน 1

105299
SHARE

สวัสดีค่ะ มิตรรักแฟนเพจของสุ่ยหลินคะ วันนี้สุ่ยหลินกลับมาพร้อมกับเรื่องประโยค 把 (把字句) [“bǎ” zìjù] ซึ่งเป็นไวยากรณ์ที่ภาษาไทยม่ะมี? อ่าว! แล้วจะรู้ไปทำไมล่ะ?? คุณผู้อ่านอาจถาม ก็เพราะว่าภาษาจีนมี แล้วยังใช้เยอะ ใช้บ่อย แถมยังชอบออกสอบ HSK อีกด้วยค่าา

สุ่ยหลินเขียนโพสนี้ขึ้นมาเพราะมั่นใจพวกเราเหล่าคนรักภาษาจีน พอเรียนไปสักพักก็ต้องเจอ 把字句 แล้วก็ต้องงงงวยอย่างแน่นอน แต่วันนี้มีตอบทุกคำถามของ 把字句 ไวยากรณ์ที่ไม่มีในภาษาไทยตอน 1 ส่วนตอน 2 จัดมาทีหลัง ให้เราค่อยๆ รู้จัก 把字句 ให้ลึกซึ้งประหนึ่งเป็นญาติกันเลยทีเดียวเชียวน้า

ติดตาม 把字句 ในโพสนี้กะสุ่ยหลินครัชช

เริ่มแรกเรย มาดู 2 ประโยคนี้กันค่ะว่าน่างงมั๊ย?

ประโยคเบๆ (สิค) ของภาษาจีนเหมือนของไทยเลยค่ะ คือ
ประธาน + กริยา + กรรม

เช่น

我吃苹果了。
Wǒ chī píngguǒ le.
ชั้นกินแอปเปิลแล้ว

ง่ายม่ะ งั้นลองมาดู ประโยคที่ใช้ 把 กันบ้าง
苹果吃完了。
Wǒ bǎ píngguǒ chī wán le.
ชั้นเอาแอปเปิลมากินหมดแล้ว

ทั้ง 2 ประโยคก็แปลว่าเรากินแอปเปิลเหมือนๆ กันอ่ะนะ แล้วทำไมคนจีนต้องใช้ 把字句 ให้คนไทยหน้าหมวยอย่างสุ่ยหลินต้องงงด้วยนะ?

นั่นก็เพราะว่า 把字句 มันพิเศษ เพิ่มไข่ เย้ย…ไม่ช่าย มันมีออปชั่นเพิ่มขึ้นมาตรงที่เน้นว่า เกิดอะไรขึ้นกับกรรมของประโยค นั่นเองค่าาา เรียกว่าเน้นที่ผลลัพธ์ของการกระทำที่เกิดขึ้นกับกรรมของประโยค (result of the action on the object) ซึ่งการกระทำที่ว่าก็ต้องรู้ผลลัพธ์หรือสิ้นสุดลงแล้วด้วยนะจ๊ะ

โครงสร้างประโยค 把 (把字句)

เรามารู้จักโครงสร้างประโยคอย่างเบๆ ของ 把字句 กันก่อนนะคะ

ประธาน + + กรรม (ผู้ถูกกระทำ) + กริยา + ส่วนเสริม

ลองดูตัวอย่าง
我的包 在桌子上了
Wǒ bǎ wǒ de bāo fàng zài zhuōzi shàng le.
ชั้นเอากระเป๋าของชั้นวางไว้บนโต๊ะแล้ว

作业 完了
Wǒ bǎ zuòyè xiě wánle.
ฉันเอาการบ้านมาทำเสร็จแล้ว

ไม่เห็นจะยากเนอะ อย่างที่บอกตอนแรก ว่า จุดเด่นๆที่เราจะใช้ 把字句 นั้นอยู่ที่เน้นว่าเกิดอะไรขึ้นกับกรรมของประโยค กริยาการกระทำนั้นดำเนินการและจบลงอย่างไร ที่สำคัญคือเราก็เห็นการเปลี่ยนแปลงของกรรมด้วยนั่นเองค่า

อย่างตัวอย่างบนก็คือ กระเป๋าถูกวางลงบนโต๊ะเรียบร้อยแล้ว (แต่ก่อนกระเป๋าอยู่ที่อื่นตอนนี้เปลี่ยนมาอยู่บนโต๊ะ-สังเกตว่ากรรมมีการเปลี่ยนแปลงย้ายสถานที่) การบ้านถูกทำเสร็จแล้ว (มีการบ้านคือกรรมของเรา เห้ยย…การบ้านคือกรรมของประโยคมีการเปลี่ยนแปลงคือถูกทำเสร็จแล้ว เย่! สุดดีใจ)

หมายเหตุ 把字句 สามารถใช้กับกริยาที่ยังไม่เกิดขึ้นจริงก็ได้เช่นกัน เป็นการบอกว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับกรรมของประโยค และจะเกิดขึ้นแน่นอนในเวลาอันใกล้ รวมทั้งรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงของกรรมด้วยเช่นกัน (โดยมากมักจะเป็นประโยคขอร้องหรือคำสั่ง) เช่น

到停车场去
Qǐng bǎ chē kāi dào tíngchēchǎng qù.
โปรดขับรถไปที่ลานจอดรถ (ถึงแม้กริยายังไม่เกิด แต่ก็รู้ว่าจะจบลงเช่นไร)

ทำประโยค 把字句 ให้เป็นรูปปฏิเสธ ทำไง?

ให้ใส่คำปฏิเสธ 不 หรือ 没有 ข้างหน้า 把 เลยค่ะ ห้ามใส่หน้ากริยาของโครงสร้าง 把字句 นะจ๊ะเดี๋ยวจะผิดโครงสร้างเค้า มาดูตัวอย่างเลย

不要书拿走。
Nǐ bùyào bǎ shū ná zǒu.
เธออย่าเอาหนังสือไปนะ

没有我的手机弄丢。
Wǒ méiyǒu bǎ wǒ de shǒujī nòng diū.
ชั้นไม่ได้ทำมือถือของชั้นหาย

ใครสนใจว่า 不 และ 没有 ต่างกันยังไงนะ เชิญที่ลิงค์นี้เลยค่าา ซีรีย์คำเหมื๊อนเหมือน ตอน สองศรีพี่น้อง 不 [bù] และ 没 [méi] ต่างกันยังไง??

งั้นเมื่อไหร่เราจะใช้ 把字句 ล่ะ?

เพราะว่า 把字句 ถือว่าเป็นประโยครูปแบบพิเศษ ที่ไม่ใช่ ประธาน + กริยา + กรรม แบบปกติ แล้วเราจะใช้มันตอนไหนล่ะ??

ในชีวิตจริงของคนจีนเนี่ย ใช้กันเป็นอัตโนมัติในชีวิตประจำวันไปแว้วค่า แต่คนไม่ใช่จีนอย่างเราๆ (ถึงหน้าจะให้ก็ตาม) ก็ขอให้จำข้อสังเกตเหล่านี้ไว้นะจ๊ะ

  • กรรมของประโยคต้องเฉพาะเจาะจง หรือเป็นที่รู้กันทั้งคนพูดและคนฟังว่าหมายถึงสิ่งไหนล่ะ อันไหนล่ะ
  • กริยาหรือการกระทำนั้นต้องทำให้กรรมของประโยคเกิดการเปลี่ยนแปลง
  • การเปลี่ยนแปลงของกรรมที่ว่า ต้องสังเกตได้ อาจเป็นย้ายที่ เปลี่ยนเจ้าของ เพิ่มขึ้น ลดลง หรือหายไป ได้โหม้ดด
  • ส่วนเสริมต้องบอกถึงความเปลี่ยนแปลงของกรรมที่เกิดจากกริยาในประโยคนะคะ

ลองดูประโยคนี้

饱了。 Χ
Wǒ bǎ fàn chī bǎo le.

กริยาคือ กรรมคือ ส่วนเสริมคือ 饱了 อันนี้ถูกตามไวยากรณ์ 把字句 มั๊ยเอ่ย?

ติ๊กต่อกๆๆ

ผิดไวยากรณ์นะจ๊ะ เพราะส่วนเสริมที่ว่าคือ 饱了 ดันเสริมบอกผลลัพธ์ประธาน ซะนี่ว่า “ชั้นอิ่มแล้ว” ไม่ได้บอกผลลัพธ์ของกริยาที่มีต่อกรรมซึ่งก็คือ ดังนั้นประโยคนี้จะให้ถูกก็ไม่ต้องใช้ 把 แก้เป็น 我吃饱了 ก็ได้แล้วค่ะ

แต่ถ้าจะใช้ 把 ก็ต้องแก้ส่วนเสริมให้บอกผลลัพธ์ของกริยาที่มีต่อกรรมแทน เป็น 我把饭吃完了。

คราวนี้มาดูอีกสักประโยคนึง ว่าเข้าเกณฑ์ 4 ข้อบนมั๊ย? ยังไง?

这句话 翻译 成汉语
Qǐng bǎ zhè jùhuà fānyì chéng Hànyǔ.
โปรดแปลประโยคนี้ให้กลายเป็นภาษาจีน

– กรรมของประโยค 这句话 เจาะจงเลยว่าเป็นประโยคนี้เลย
– กริยา 翻译 ทำให้กรรม 这句话 เปลี่ยนแปลง
– กรรม 这句话 เปลี่ยนแปลงสังเกตได้ เพราะกลายเป็นภาษาจีน
– ส่วนเสริม 成汉语 บอกถึงลักษณะการเปลี่ยนแปลงของกรรม 这句话 ค่ะ

สรุปว่าประโยคนี้ถูกต้องค่ะ

สุ่ยหลินอยากจะบอกว่า จริงๆ แล้วไม่ต้องไปจำเกณฑ์ที่ว่าหรอกค่าา ที่ยกมาให้ดูเพื่อให้เราเข้าใจก่อน จากนั้นฝึกฝนบ่อยๆ ใช้ให้คล่องเป็นธรรมชาติเหมือนที่คนจีนเค้าใช้ๆกัน  (ลองไปถามคนจีนสิ ว่าวิธีการใช้ 把 เป็นยังไง คำตอบที่ได้อาจทำให้เรางงกว่าเดิม เพราะเค้าก็ตอบม่ะได้เหมือนกัลถ้าไม่ใช่เหล่าซือ แต่เค้าก็ใช้ได้เป็นธรรมชาติและถูกต้องด้วยสิเออ)

กริยาอะไรใช้โครงสร้าง 把 ไม่ได้

ไม่ใช่กริยาทุกตัวนะจ๊ะที่ใช้โครงสร้าง 把 ได้  กริยาพวกที่เราดูไม่ออก มองไม่เห็นด้วยตาว่ากรรมมันเปลี่ยนแปลงเพราะกริยาตัวนั้นยังไง ในกรณีอย่างนี้เราไม่ใช้ 把  ค่ะ

กริยาพวกนี้ก็เช่น กริยาที่เกี่ยวกับอารมณ์ ความรู้สึก และกริยาที่เป็นนามธรรมทั้งหลายแหล่นั่นเอง เช่น

爱 [ài] / 喜欢 [xǐhuan] / 想念 [xiǎngniàn] / 了解 [liǎojiě] / 害怕 [hàipà] / 痛恨 [tònghèn]

看 [kàn] / 听 [tīng] / 闻 [wén] / 像 [xiàng]

เอาล่ะ เรารู้จัก 把字句 กันพอหอมปากหอมคอแล้ว ตอนหน้าสุ่ยหลินจะมาบอกวิธีการใช้ ข้อสังเกตและจุดควรระวังที่เราชอบใช้ประโยค 把字句 แบบผิดๆกันนะคะ

ติดตาม 把字句 ไวยากรณ์นี้ไม่มีในภาษาไทย ตอน 2 ที่นี่จ้า

สุ่ยหลิน^^

3 COMMENTS

  1. […] โพสนี้สุ่ยหลินขอนำเสนอแฝดพี่แฝดน้องกับประโยค 把字句 ที่สุ่ยหลินเคยเขียนไว้ก่อนแล้ว ใครลืมไปแล้ว รื้อฟื้นความทรงจำได้ที่นี่เรยยย 把字句 ไวยากรณ์นี้ไม่มีในภาษาไทย […]

  2. […] ตอน 2 นี่ว่างเว้นจากตอนแรกมาไกลเลย เพื่อไม่เสียเวลา เรามาเริ่มกันเลยดีกว่านะจ๊ะ เพราะโพสนี้มันยาววววว แต่มีประโยชน์ต่อภาษาจีนของเฮา จึงควรรีบอ่านน้าา! ใครไม่ได้อ่านตอนแรกหรือลืมไปแระว่าคืออาไร กดที่นี่ครัชชช 把字句 ไวยากรณ์นี้ไม่มีในภาษาไทย ตอน 1 […]