สวัสดีค่ะแฟนเพจของสุ่ยหลิน ภาษาจีนกับภาษาไทยมีคำว่า “ขึ้น” กับ “ลง” ก็คือคำว่า 上 [shàng] และ 下 [xià] ฟังดูแล้วก็ไม่ยากเท่าไหร่เพราะแปลก็ดูตรงไปตรงมา ตรงตัวเป๊ะ แต่จริงๆ ว่าความหมายของ “ขึ้น” กับ “ลง” ของคนไทยกับคนจีนไม่เหมือนกันซะทีเดียวค่ะ บางสถานการณ์ก็ใช้เหมือนกัน บางสถานการณ์ก็ไม่นะ
เรื่องราวจะเป็นยังไง ติดตามเรื่องขึ้นๆ ลงๆ คนจีน-คนไทย บางทีก็เหมือนกัน บางทีไม่เหมือน ในโพสนี้ของสุ่ยหลินค่ะ
上厕所 [shàng cèsuǒ]
ไทย: “เข้า” ห้องน้ำ
จีน: “บน” ห้องน้ำ
เหตุผลเพราะตำแหน่งห้องน้ำของบ้านคนจีนสมัยก่อน ที่เรียกว่า 四合院 [sìhéyuàn] เรือน 4 ประสาน ห้องน้ำจะตั้งอยู่ทิศเหนือ เมื่อจะเดินไปห้องน้ำจึงเหมือนเดินขึ้นไปทางทิศเหนือด้านบนของบ้าน ตัวบ้านจีนโบราณแบบนี้นิยมหันทิศใต้ หลังบ้านเป็นทิศเหนือถือว่าฮวงจุ้ยที่ดี 坐北朝南 [zuò běi cháo nán] ลองนึกภาพตามว่าหน้าบ้านหันทิศใต้ ห้องน้ำก็ไม่ใช่เรื่องจะอวดแขกตั้งไว้หน้าบ้านได้ จึงต้องอยู่ด้านเหนือซึ่งเป็นหลังบ้านนั่นเอง
下厨房 [xià chúfáng]
ไทย: “ลง” ครัว เพราะครัวไทยสมัยอยู่ชั้นล่างหรือใต้ถุน จึงต้องเดินลงมาทำครัว
จีน: “ลง” ครัว
เพราะตำแหน่งห้องครัวคนจีนสมัยก่อนอยู่ทิศใต้ จะเดินไปห้องครัวจึงเหมือนเดินลงมาทิศใต้ ปีกด้านใดด้านหนึ่งของบ้าน
สรุปว่าคนจีน-ไทยใช้ “ลง” ครัวเหมือนกัน
坐电梯 [zuòdiàntī]
ไทย: “ขึ้น/ลง” ลิฟท์
จีน: “นั่ง” ลิฟท์
คนจีนพูดว่านั่งลิฟท์ ไม่พูดว่าขึ้นลิฟท์หรือลงลิฟท์แบบคนไทยนะ รวมถึงไม่พูดว่า “ยืน” ลิฟท์ด้วย ทั้งๆ ที่จริงๆ ในลิฟท์เราไม่เคยนั่งเลย ได้แต่ยืนอย่างเดียว (坐 ในที่นี้มีความหมายว่า 乘 [chéng] โดยสาร)
走楼梯 [zǒu lóutī]
ไทย: “ขึ้น/ลง” บันได
จีน: “เดิน” บันได ในที่นี้คือละคำว่า “ขึ้น/ลง” ไว้ค่ะ ภาษาจีนไม่ต้องพูด พูดแค่เดินบันไดอย่างเดียวเป็นอันเข้าใจกันค่ะ
爬楼梯 [pá lóutī]
ไทย: ขึ้นบันได
จีน: “ปีน” บันได
ถ้าจะเน้นว่าขึ้นบันได คนจีนใช้คำนี้ค่ะ เพราะมองว่าขึ้นบันไดก็เหมือนขึ้นภูเขา ต้องปีนขึ้นไป ถึงใช้ “ปีนบันได” เพื่อบอกทิศทางว่า “ขึ้นบันได” ในภาษาไทยค่ะ
上船 [shàng chuán]
ไทย: “ลง” (จากฝั่งไปอยู่บน）เรือ (ผลสุดท้ายคืออยู่บนเรือ)
จีน: “บน” เรือ (บอกตำแหน่งว่าอยู่บนเรือ)
คนจีนเวลาจะพูดว่าลงเรือจะบอกว่า 上船 เพราะเขาเอาตัวคนพูดเป็นเกณฑ์ว่าตอนนี้อยู่บนเรือเรียบร้อยแล้ว ความหมายคือลงเรือในภาษาไทยค่ะ
下船 [xià chuán]
ไทย: “ขึ้น” (จาก) เรือ (ไปอยู่บน) ฝั่ง (ผลสุดท้ายคืออยู่นอกเรือ)
จีน: “ลง” เรือ (บอกตำแหน่งว่าอยู่นอกเรือ)
กลับกันค่ะ เวลาจะบอกว่าขึ้นจากเรือในภาษาไทย คนจีนจะพูดว่า 下船 เพราะเอาตัวเองเป็นเกณฑ์คือตัวเองอยู่นอกเรือแล้ว ไม่ได้อยู่บนเรือ ขึ้นจากเรือมาเรียบร้อยแล้ว
ทั้ง 上船 และ 下船 คนไทยกับคนจีนงงกันมากมาย พูดกันทีไม่รู้ใครขึ้นเรือ ใครลงเรือ เพราะคนไทยเอาฝั่งเป็นเกณฑ์ คนจีนเอาตัวคนพูดเป็นเกณฑ์ งงพะย่ะค่ะ!!
上床 [shàng chuáng]
ไทย: “ขึ้น” เตียง/Make Love
จีน: “ขึ้น” เตียง/Make Love
ทั้ง 2 ความหมาย คือ ขึ้นไปอยู่บนเตียง และ Make Love นั้น คนจีนและคนไทยมติเอกฉันท์ ใช้ตรงกัน ไม่ต้องงง ไม่ต้องอธิบายให้เหนื่อย เป็นสากลมากค่า
下床 [xià chuáng]
ไทย: “ลง” จากเตียง
จีน: “ลง” จากเตียง
คนจีน-ไทยใช้ “ลง” จากเตียงเหมือนกัน และไม่ได้มีความหมายว่าหยุด Make Love นะคะ มีความหมายตรงตัวว่าลงจากเตียงเฉยๆ แบบว่าตื่นนอนและลงจากเตียงค่ะ
ใครอยากจะดูแบบคลิป ดูได้ที่นี่เลยจ้าาา
จะเห็นว่าการเรียนภาษาใช่ว่าจะแปลทื่อๆ แล้วจะใช้ได้ทุกกรณี บางครั้งแปลตรงๆ ได้ไม่มีอะไรต้องซับซ้อน แต่บางครั้งก็ไม่ค่ะ แบบโพสนี้ของสุ่ยหลินค่ะ แปลตรงๆ เป็นอันงง “นั่ง” ลิฟท์ หึหึ คนไทยเรานั่งกินข้าว นั่งส้วม แต่เราไม่นั่งลิฟท์ชัวร์ๆ
สุ่ยหลิน^^
