สวัสดีค่ะแฟนเพจที่น่ารักของสุ่ยหลิน^^ โพสนี้สุ่ยหลินขอเล่าถึง 2 คำที่เหมือนกันมากๆ ในภาษาจีน นั่นก็คือ 上班 [shàngbān] กับ 工作 [gōngzuò] ทั้งคู่มีความหมายที่คล้ายกันมากจนชวนให้คนเรียนภาษาจีนใหม่ๆ สับสน เพราะสามารถแปลเหมือนกันว่า “ทำงาน” โพสนี้เราจะมารู้จักความหมายลึกๆ ของคำทั้งคู่ที่ช่วยให้เราแยกแยะความแตกต่างได้ค่ะ!!
ก่อนอื่นเรามาดูประโยคเหล่านี้กันค่ะ
ถ้าจะถามว่า “เธอทำงานที่ไหน?” ใช้ประโยคไหนดี?
你在哪儿上班？ [Nǐ zài nǎr shàngbān?] กับ 你在哪儿工作？[Nǐ zài nǎr gōngzuò?]
และสองประโยคข้างล่างนี้ความหมายเหมือนกันไหมเอ่ย?
他已经上班了。 [Tā yǐjīng shàngbān le.] กับ 他已经工作了。[Tā yǐjīng gōngzuò le.]
เริ่มงงกันแล้วใช่ไหมเอ่ยว่าใช้ได้ทั้งคู่หรือเปล่า? ใช้แล้วความหมายจะเหมือนหรือต่างกันยังไง? และสถานการณ์ไหนควรใช้คำไหนดี? เรามาเคลียร์คัตกันในโพสนี้ของสุ่ยหลินค่ะ
上班 [shàngbān]
上 คือ ขึ้น, ไป และ 班 ในที่นี้คือ กะ(งานที่มีกำหนดระยะเวลาเริ่มงานและเลิกงาน)
上班 เป็นคำกริยา แปลว่า ไปทำงาน หรือ ทำงาน
โดยเน้นที่สถานการณ์ที่เป็น Daily routine นั่นคือ เป็นการทำงานในสถานที่ที่มีการกำหนดเวลาไว้แน่นอนว่าเริ่มตั้งแต่กี่โมงจนถึงกี่โมง
มาดูตัวอย่างกันค่ะ
我星期天不上班。
Wǒ Xīngqītiān bù shàngbān.
วันอาทิตย์ ฉันไม่ต้องทำงาน
你几点上班？
Nǐ jǐ diǎn shàngbān?
คุณ (เริ่ม) ทำงานกี่โมง?
他每天早上八点上班，下午五点下班。
Tā měitiān zǎoshang bā diǎn shàngbān, xiàwǔ wǔ diǎn xiàbān.
เขาไปทำงานทุกเช้าเวลา 8:00 น. เลิกงานตอน 5 โมงเย็น
我骑自行车上班。
Wǒ qí zìxíngchē shàngbān.
ฉันขี่จักรยานไปทำงาน
他已经去上班了。
Tā yǐjīng qù shàngbān le.
เขาไปทำงานแล้ว
工作 [gōngzuò]
工 แต่เดิมเป็นรูปร่างของเครื่องมือโบราณ 工 จึงมีความหมายเกี่ยวข้องกับ งานฝีมือ และ ทักษะ
作 แต่เดิมเป็นรูปร่างของคนถือมีดเพื่อแกะสลัก 作 จึงมีความหมายเกี่ยวข้องกับ ช่างฝีมือ
ความหมายของ 工作 จึงเน้นถึงการทำงานเพื่อให้เกิดผลงานขึ้นมา รวมถึงการทำงานโดยใช้ทักษะแรงงานหรือความคิดมันสมองเพื่อแลกมาซึ่งเงินที่เป็นค่าแรง
工作 เป็นได้ทั้งคำนามและคำกริยา
工作 เมื่อเป็น คำนาม มีความหมายว่า “งาน” “อาชีพ”
你做什么工作?
Nǐ zuò shénme gōngzuò?
คุณทำงานอะไร? (มีอาชีพอะไร)
我找到工作了。
Wǒ zhǎodào gōngzuò le.
ฉันหางานได้แล้ว (มีงานมีการทำแล้ว)
这个工作做得不错。
Zhège gōngzuò zuò dé bùcuò.
งาน (ชิ้น) นี้ทำได้ไม่เลว
工作 เมื่อเป็น คำกริยา มีความหมายว่า “ทำงาน”
ซึ่งความหมายที่เป็นคำกริยานี้เอง จะทำให้เราสับสนกับความหมายของ 上班
ขอให้สังเกตความหมาย “ทำงาน” ของ 工作 เน้นที่เนื้องานจริงๆ ซึ่งทำงานแล้วได้ผลงานออกมา
ส่วน “ทำงาน” ของ 上班 เน้นว่า เป็นการทำงานที่เป็นกิจวัตร มีตารางเวลาแน่นอน และมักจะต้องเดินทางไปทำงาน นะคะ
你在哪儿工作？
Nǐ zài nǎr gōngzuò?
เธอทำงานที่ไหน?
ประโยคข้างบนนี้ ถ้าเปลี่ยน 工作 เป็น 上班 ได้มั้ย ความหมายที่ต้องการถามของคนพูดจะเปลี่ยนไปหรือเปล่า?
คำตอบก็คือทั้ง 你在哪儿工作？ และ 你在哪儿上班？คนถามต้องการรู้สถานที่ที่เราทำงาน (ไม่ได้ลงลึกในรายละเอียดความหมายของลักษณะการทำงาน) ทั้งสองประโยคจึงใช้แทนกันได้
他在家工作。
Tā zàijiā gōngzuò.
เขาทำงานอยู่ที่บ้าน
ถามต่อว่าประโยค 他在家上班。ถูกต้องไหม? ถูกไวยากรณ์ค่ะ ความหมายล่ะ? ความหมายอาจจะแปลกๆ หน่อยเพราะไม่เหมือนกับการใช้ 他在家工作。(ที่เน้นว่าเขามีอาชีพที่ทำงานอยู่ที่บ้าน) เพราะ 上班 เน้นงานที่เป็นกิจวัตร เริ่มและเลิกตามเวลาที่กำหนด ประโยคนี้อาจเพิ่มเติมเป็นประโยคข้างล่างจะดูเข้าท่าเข้าทางขึ้น 公司让他在家上班。
Gōngsī ràng tā zài jiā shàngbān.
บริษัทให้เขาไปทำงานที่บ้านได้ (เริ่มงานและเลิกงานตามเวลาที่กำหนด –work at home หรือ work from home)
ดูอีกตัวอย่าง
他已经工作了。
Tā yǐjīng gōngzuò le.
เขาทำงานแล้ว
ประโยคข้างบน เปลี่ยนจาก 工作 เป็น 上班 กลายเป็นประโยค 他已经上班了。ได้หรือเปล่า? ตอบว่าได้ค่ะ แต่ความหมายของประโยคจะแตกต่างออกไปแล้ว เพราะ
他已经工作了。 เน้นความหมาย “เขาทำงานแล้ว” ว่าตอนนี้เขามีงาน มีเงินเดือนแล้ว
ส่วน 他已经上班了。เน้นความหมาย “เขา(ไป)ทำงานแล้ว” ว่าตอนนี้เขาอยู่ที่ทำงาน ทำงานอยู่
ตัวอย่างถัดไป
他不努力工作。
Tā bù nǔlì gōngzuò.
เขาไม่ขยันทำงาน
ประโยคนี้เน้น “ทำงาน” ที่มีผลงานออกมาให้เห็น 他不努力工作。มีความหมายว่า เขาไม่ขยันทำงาน ผลงานที่ออกมาน้อยหรือไม่ดี ความหมายในลักษณะนี้จึงไม่สามารถใช้ 上班 ได้นะคะ
我在上班的路上看到了我前男友。
Wǒ zài shàngbān de lùshàng kàndàole wǒ qián nányou.
ฉันเห็นแฟนเก่าของฉันระหว่างทางไปทำงาน
ประโยคนี้เน้น การเดินทาง “ไปทำงาน” จึงไม่สามารถใช้ 工作 มาแทน 上班 ในประโยคนี้ได้ค่ะ เพราะไม่ได้มีผลงานอะไรออกมา
สรุปปิดท้าย
จะเห็นได้ว่าได้ว่าความแตกต่างหลักๆของทั้ง 2 คำคือ
ชนิดของคำ
– 工作 เป็นได้ทั้ง คำกริยาและและคำนาม
– 上班 เป็นคำกริยาเท่านั้น
ความหมาย
– 工作 เน้น “ทำงาน” ที่เนื้องานจริงๆ ทำงานแล้วได้ผลงานออกมา
หรือเป็น “การทำงาน” โดยใช้ทักษะแรงงานหรือความคิดมันสมองเพื่อแลกมาซึ่งเงินที่เป็นค่าแรง
– 上班 เน้น “ทำงาน” ที่เป็นกิจวัตร มีตารางเวลาแน่นอน และมักจะต้องเดินทางไปทำงาน
มาถึงตรงนี้หวังว่าแฟนเพจจะพอแยกแยะความแตกต่างของทั้งคู่ออกได้บ้างแล้วนะคะ ถ้าชอบเนื้อหาแบบนี้ เพราะทำให้แฟนเพจเรียนภาษาจีนได้ง่ายขึ้น เอาไปใช้สอบ HSK หรือ PAT7.4 ก็ได้ เอาไว้อ้างอิงเวลาทำงานก็ได้ ต้องหนังสือเล่มนี้ของสุ่ยหลินค่ะ
“หนังสือซีรีส์คำเหมือน HSK1-6 ไวยากรณ์จีนง่ายๆ สไตล์สุ่ยหลิน” รวบรวมไวยากรณ์ 近义词 หรือคำเหมือนในภาษาจีนทั้งหมด 80 คำ พิมพ์ 2 สี จะวางขายใน se-ed เร็วๆ นี้นะคะ
สุ่ยหลิน^^
