สวัสดีค่ะแฟนเพจของสุ่ยหลิน^^ พูดถึงคำว่า 很 [hěn] หลายคนบอกง่ายๆ หมูๆ สุ่ยหลินจะสอนทำม้ายย? เรียนกันมาตั้งแต่ปีมะโว้แล้ว 很 ก็แปลว่า “มาก” น่ะสิ อยากขยายอะไรก็เอา 很 ไปวางไว้ข้างหน้าก็แค่นั้น ง่ายจะตาย ยังจะต้องมาอธิบายอีกเหรอ?
สุ่ยหลินจะบอกว่าไม่เป็นอย่างที่เราคิดเลยค่ะ ภาษาจีนมันลึกซึ้งกว่านั้นแยะ ทำไม 很 ถึงไม่ง่ายอย่างที่คิด อะไรที่ว่ายาก? ติดตามได้ในโพสนี้ของสุ่ยหลินค่ะ
很 แปลว่า “มาก” ใช้ง่ายๆ จริงเหรอ??
อันดับแรกมาดูประโยคนี้กันก่อน ถ้าเราจะบอกเป็นภาษาไทยว่า เขาเป็นคนตัวสูง ภาษาจีนพูดประโยคข้างล่าง ถูกหรือผิด?
他高。
Tā gāo.
คำตอบคือผิด ผิดไวยากรณ์ค่ะ ภาษาจีนไม่สามารถมี ประธาน + คำคุณศัพท์ ได้เลย และคนจีนไม่พูดแบบนี้ด้วย ถ้าคนจีนต้องการพูดเดี่ยวๆ แบบไม่มีการเปรียบเทียบ คนจีนจะพูดว่า
他很高。
Tā hěn gāo.
เขา (ตัว) สูง
คือเป็นการใช้ 很 มาแทรกระหว่าง ประธานและคำคุณศัพท์ เป็นโครงสร้าง
ประธาน + 很 + คำคุณศัพท์
พวกเรามักจะแปลเป็นไทยว่า “เขาสูงมาก” แต่คนจีนจะใช้ในความหมายที่สื่อว่ารู้สึกว่าเขาตัวสูง เรียกว่าสูงได้มาตรฐานของความสูงที่ควรจะเป็น เช่น ความสูงเท่าไหร่ของผู้ชายจีนที่เป็นที่ยอมรับว่าดีย์ คำตอบคือ 180 ซม. ดังนั้น ถ้าเขาสูง 180 ซม. ก็ใช้ว่า 他很高。 ได้ โดยที่ 很 ในที่นี้ไม่ได้แปลว่ามากซะทีเดียว
ถ้าอธิบายทางด้านไวยากรณ์ 很 ในโครงสร้างข้างบนเป็นตัวช่วยทางไวยากรณ์ ทำหน้าที่เพื่อเชื่อมประธานและคำคุณศัพท์เข้าด้วยกัน จึงไม่ได้มีความหมายว่า “มาก” ในทุกครั้ง (แต่บางกรณี เราสามารถเดาจากน้ำเสียงของคนพูดเอาได้ค่ะว่า 很 ในที่นี้มีความหมายว่า “มาก” หรือเปล่า เช่นมีน้ำเสียงใส่อารมณ์ว่า “ทา เหิ่น เกาวววว!” เน้นเสียงสูงท้ายประโยค อันนี้ก็พอจะรู้ได้ว่าหมายถึง เขาสูงมาก แต่ถ้าน้ำเสียงไม่ได้ใส่อารมณ์ ก็อาจจะแปลว่า เขาสูงเฉยๆ สูงแค่ได้มาตฐานของผู้ชายที่ควรจะสูงแค่นั้น)
หลายคนอาจสงสัยว่า 他高 เฉยๆ ใช้ได้ไหม? คำตอบคือสามารถใช้ได้ค่ะ แต่จะให้ความรู้สึกว่าต้องมีการเปรียบเทียบกับคนอื่น จึงจะใช้ประโยคแบบนี้ได้ เช่น
他高，我矮。
Tā gāo, wǒ ǎi.
เขาสูง ฉันเตี้ย
他比我高。
Tā bǐ wǒ gāo.
เขาสูงกว่าฉัน
แต่พอเจอประโยคนี้ พวกเราบางคนชอบพูดว่า
他比我很高。X
Tā bǐ wǒ hěn gāo.
ซึ่งผิดเพราะ 很 ไม่สามารถใช้ในประโยคเปรียบเทียบ (比较句) ได้ แต่ถ้าเราต้องการจะบอกผลระดับความแตกต่างของการเปรียบเทียบ (ว่ามากเท่าไหร่) ต้องใช้แบบประโยคข้างล่างนี้ค่ะ
他比我更/还高。
Tā bǐ wǒ gèng/hái gāo.
เขาสูงกว่าฉัน
他比我高得多。
Tā bǐ wǒ gāo de duō.
เขาสูงกว่าฉันมาก
他比我高五厘米。
Tā bǐ wǒ gāo wǔ límǐ.
เขาสูงกว่าฉัน 5 เซนติเมตร
คราวนี้เรามาลองดูรูปภาพข้างล่างนี้ค่ะ ว่าเมื่อเราเพิ่มคำอื่นมาใช้ร่วมกับ 很 หรือเปลี่ยน 很 เป็นคำอื่นๆ เพื่อมาขยายคำคุณศัพท์ 高 แล้วมาเรียงลำดับระดับของ 高 กันค่ะ
ในรูปภาพ ถ้านิพพานของความสูงในอุดมคติของผู้ชายจีนคือ 180 ซม. (ขึ้นไป) เราจะเรียงจากสูงมากไปสูงน้อยยังไง
他不高 Tā bù gāo // 他很不高 Tā hěn bù gāo // 他挺高 Tā tǐng gāo // 他很高 Tā hěn gāo // 他不是很高 Tā bùshì hěn gāo // 他 （有点儿）矮 Tā (yǒudiǎnr) ǎi
อยากให้เลือกคำข้างบนเอามาให้กับหนุ่มๆ แต่ละคนในภาพ
เฉลย เรียงจากสูงไปเตี้ย
他很高 Tā hěn gāo — หนุ่มที่สูง 1.80 米
他挺高 Tā tǐng gāo — หนุ่มที่สูง 1.75 米
他不是很高 Tā bùshì hěn gāo — หนุ่มที่สูง 1.70 米
他不高 Tā bù gāo — หนุ่มที่สูง 1.65 米
他 （有点儿）矮 Tā (yǒudiǎnr) ǎi — หนุ่มที่สูง 1.60 米 TT
他很不高 Tā hěn bù gāo — คำตอบข้อนี้ผิด
สุ่ยหลินอยากให้ดู 2 ประโยคข้างล่างนี้ ถึงความแตกต่างของ 不(是)很 VS 很不
他不是很高。VS 他很不高。
他不是很高 จะหมายถึงเขาไม่ค่อยสูงเท่าไหร่ จากรูปคือ 170 ซม. (ซึ่ง 是 ละได้) ส่วนเวลาเราจะบอกว่าเขาไม่สูงเลย บางคนอาจจะพูดว่า 他很不高。ซึ่งผิด เพราะถ้าหากว่าคำคุณศัพท์นั้นในภาษาจีนมีคำคู่ตรงข้าม เราก็จะใช้คำนั้นแทน เช่นคำนี้ 高 คือสูงมีคำคู่ตรงข้ามว่า 矮 คือเตี้ย คนจีนจะพูดว่า
他 （有点儿）矮。
Tā (yǒudiǎnr) ǎi.
เขา (ค่อนข้าง) เตี้ย
***สุ่ยหลินย้ำว่าคำว่า 很不 ไม่ใช่ว่าใช้ไม่ได้นะคะ คนจีนก็ใช้ค่ะ แต่ถ้าคำนั้นมีคำคุณศัพท์ที่ความหมายตรงกันข้ามอยู่แล้ว คนจีนก็จะใช้กับคำนั้นแทนค่ะ
สุ่ยหลิน^^
