สวัสดีค่ะแฟนเพจที่น่ารักของสุ่ยหลิน^^ โพสนี้สุ่ยหลินกลับมาพร้อมกับวลีที่แปลได้คล้ายกันมากๆ อีกคู่นึงค่ะ เอาจริงๆ แล้วทั้งสองนี้ไม่ยากนะเพราะใกล้เคียงกับภาษาไทย แต่หลายๆ คนก็ยังสับสนแยกไม่ค่อยออกว่าต่างกันตรงไหน? ที่สุ่ยหลินพูดถึงก็คือ 想起来 กับ 想出来 นั่นเองค่ะ ต่างกันยังไง? ติดตามโพสไวยากรณ์ง่ายๆ สไตล์สุ่ยหลินได้เลยค่ะ
想起来 [xiǎng qilai] และ 想出来 [xiǎng chulai] ทั้งคู่เป็นการใช้ไวยากรณ์ในเรื่อง 趋向补语 [qūxiàng bǔyǔ] บทเสริมเพื่อบอกทิศทางของกริยา หน้าที่ของมันก็คือบอกทิศทางของการกระทำหรือกริยานั่นเองค่ะ พูดแบบนี้อาจมีอึ้งไปเล็กน้อยค่อยๆ มาดูรายละเอียดกับสุ่ยหลินกันค่ะ
โครงสร้างก็คือ
กริยา + 趋向补语
ลองมาดูตัวอย่าง เข้าใจง่ายๆ กันก่อนค่ะ
跳起来 = 跳 + 起来
มีกริยาก็คือ 跳 กระโดด และมีบทเสริมเพื่อบอกทิศทางของกริยาก็คือ 起来 ซึ่งกริยาที่ใช้บริการของมัน (ในที่นี้คือ 跳) จะมีทิศทางเคลื่อนที่พุ่งสูงจากเดิมขึ้นมา (แค่บอกว่ามีทิศทางเคลื่อนที่จากล่างขึ้นบน – แต่ไม่ได้เน้นว่าจุดหมายปลายทางคืออะไรนะคะ ) อย่างเช่น
跳起来 กระโดดขึ้นมา
我们都高兴得跳起来了。
Wǒmen dōu gāoxìng de tiào qilai le.
พวกเราทุกคนดีใจจนกระโดดขึ้นมา
站起来 ลุกขึ้นยืน
过了一会儿他站起来走了。
Guòle yīhuìr tā zhàn qilai zǒu le.
ผ่านไปสักพักเขาก็ลุกขึ้นยืนแล้วก็เดินไป
จากนั้นลองมาเปรียบเทียบกับ 出来 กันบ้างนะคะ
跳出来 = 跳 + 出来
มีกริยาก็คือ 跳 กระโดด และมีบทเสริมเพื่อบอกทิศทางของกริยา ก็คือ 出来 ซึ่งกริยาที่ใช้บริการของมัน (ในที่นี้คือ 跳) จะมีทิศทางเคลื่อนที่ออกมาจากข้างใน (ซึ่งอาจจะเป็นข้างในของสถานที่ หรือ ข้างในของสิ่งที่สามารถใส่สิ่งอื่นๆ อยู่ข้างในก็ได้ค่ะ) พูดง่ายๆ ก็คือเคลื่อนที่จากข้างในออกสู่ข้างนอกนั่นเองค่ะ
跳出来 กระโดดออกมา
我那么紧张，感觉心都要跳出来了。
Wǒ nàme jǐnzhāng, gǎnjué xīn dōu yào tiào chulai le.
ฉันตื่นเต้นมาก รู้สึกหัวใจแทบจะกระโดดออกมาเลย
拿出来 ถือออกมา
请把票拿出来。
Qǐng bǎ piào ná chulai.
โปรดเอาตั๋วออกมา
ตัวอย่างข้างบนค่อนข้างชัดเจนในเรื่องของทิศทางของการเคลื่อนที่ของคำกริยาคำนั้นนะคะ ทีนี้ลองมาดูการใช้ 起来 และ 出来 กับคำกริยาแบบที่ไม่มีการเคลื่อนที่ค่ะ
起来 VS 出来 เมื่อใช้กับกริยาที่ไม่ได้บ่งบอกถึงการเคลื่อนที่
คราวนี้มันจะมีที่ซับซ้อนกว่านั้นหากว่า 趋向补语 เอาไปใช้กับกริยาที่เราไม่ได้เห็นการเคลื่อนที่จริงๆน่ะสิ
อย่างสองคำเจ้าปัญหาของเราข้างบน ก็คือ 想 + 起来 และ 想 + 出来
想起来 จะแปลว่า คิดขึ้นมา และ 想出来 คิดออกมา เหรอ? แล้วความหมายล่ะแตกต่างกันมั๊ย? ยังไงล่ะ? เรื่องนี้ต้องอ่านกันต่อค่ะ
หากว่าเราเอา 趋向补语 มาใช้กับกริยาที่ไม่มีการเคลื่อนที่ (เช่น เดิน ยืน หรือ วิ่ง) แล้ว ถึงแม้ว่าโครงสร้างของมันจะเป็นโครงสร้างของ 趋向补语 ก็ตาม แต่โดยส่วนใหญ่แล้วมันจะไม่ได้บอกทิศทางหรอกนะจ๊ะ มันจะบอกผลลัพธ์ของกริยานั้นแทน เรียกว่าตัวเป็น 趋向补语 แต่ใจกลายเป็น 结果意义 (บทเสริมที่มีโครงสร้างเหมือนบทเสริมบอกทิศทาง (趋向补语) แต่มีความหมายเพื่อบอกผลลัพธ์ของกริยา)
เริ่มยากมานิดนึงล่ะ แต่อย่าเพิ่งท้อนะ ลองมาช่วยกันแกะแก้ทีละปมนะจ๊ะ มาดูความหมายของ 起来 และ 出来 เมื่อใช้กับกริยาที่ไม่แสดงให้เห็นการเคลื่อนที่กันก่อนนะจ๊ะ
起来 แบบบอกผลลัพธ์ของกริยา (结果意义)
เมื่อ กริยา + 起来 โดยที่กริยานั้นไม่ได้เป็นกริยาที่มีการเคลื่อนที่, 起来 จากที่เคยทำหน้าที่บอกทิศทาง จะเปลี่ยนกลายมาเป็นบอกผลลัพธ์ของกริยาแทนค่ะ ซึ่งตามตำราว่าไว้ มีความหมายสื่อถึง ผลลัพธ์ที่มีการเข้ารูปเข้ารอยหรือมีการรวมกลุ่มเนื่องจากกริยานั้น (จากแตกแยกกระจัดกระจายกลายมาเป็นรวมกลุ่มกัน) เช่น
团结起来
我们应该团结起来。
Wǒmen yīnggāi tuánjié qilai.
พวกเราควรจะรวมกลุ่มสามัคคีกันไว้
加起来
他花的钱加起来有一千多块钱。
Tā huā de qián jiā qilai yǒu yīqiān duō kuài qián.
เงินที่เขาใช้จ่าย รวมๆ แล้วก็หนึ่งพันกว่าเหรียญ
出来 แบบบอกผลลัพธ์ของกริยา (结果意义)
เมื่อ กริยา + 出来 โดยที่กริยานั้นไม่ได้เป็นกริยาที่มีการเคลื่อนที่, 出来 จากที่เคยทำหน้าที่บอกทิศทาง ก็จะเปลี่ยนกลายมาเป็นบอกผลลัพธ์ของกริยาแทนเช่นกันค่ะ ซึ่ง 出来 แบบบอกผลลัพธ์ของกริยา (结果意义) นั้นตามตำราว่าไว้มีความหมายว่า แต่เริ่มเดิมทีนั้น จาก “ไม่มี” “ไม่ปรากฏ” ต่อมาจึง “มี” จึง “ปรากฏ” หรือ จาก “ซ่อนเร้น” ต่อมากลายเป็น “เปิดเผย” กริยาอื่นที่ใช้ 出来 ในแบบ 结果意义 ก็เช่น
做出来
我们可以做出来。
wǒmen kěyǐ zuò chūlai.
พวกเราสามารถทำมันออกมาได้
看出来
你能看出来我多大吗 ？
Nǐ néng kàn chūlai wǒ duōdà ma?
เธอดูออกมั๊ยว่าฉันอายุเท่าไหร่?
กลับมาที่โจทย์ของเรา
想起来 VS 想出来 ต่างกันอย่างไร
จากที่เราได้รู้ความหมายและวิธีการใช้ กริยา + 起来 และ กริยา + 出来 ไปแล้ว เราก็พอจะสรุปได้ว่า
想起来 หมายถึง ความทรงจำที่กระจัดกระจายกลับมารวมโฟกัสกันอีกครั้งในหัวของเรา หรือจะพูดให้ง่ายขึ้นก็คือเรื่องราวที่ลืมไปแล้วกลับมานึกได้อีกครั้งนึง
วัฏจักรของมันต้องเคยจำได้หรือว่ารู้มาก่อน จากนั้นก็ลืม แล้วจึงกลับมาจำได้อีกครั้ง ถึงจะใช้ 想起来 ได้นะจ๊ะ แปลเป็นไทยเข้าใจง่ายๆว่า “นึกออก”
จำได้ → ลืม → จำได้อีกครั้ง
ลองดูตัวอย่างประโยคค่ะ
他的名字我想起来了。
Tā de míngzì wǒ xiǎng qilai le.
ชื่อของเขา ฉันนึกออกแล้ว
手机放在哪儿我想起来了。
Shǒujī fàng zài nǎr wǒ xiǎng qilai le.
มือถือวางไว้ที่ไหน ฉันนึกออกแล้ว
这个字怎么念我想起来了。
Zhège zì zěnme niàn wǒ xiǎng qilai le.
อักษรตัวนี้อ่านยังไง ฉันนึกออกแล้ว
想出来 หมายถึง เรื่องที่คิดนั้นแต่ก่อนนั้นไม่เคยมีมาก่อน แต่ตอนหลังจึงมีความคิดออกมาได้ แปลไทยง่ายจังว่า “คิด (ค้น) ออกมา”
วัฏจักรของมันจึงเป็น
ไม่มี → มี หรือ ซ่อนเร้น → เปิดเผย
ลองดูตัวอย่างประโยคค่ะ
我想出来一个好办法。
Wǒ xiǎng chūlai yīgè hǎo bànfǎ.
ฉันคิดวิธีการดีๆ ออกมาได้หนึ่งอย่างแล้ว
这个主意是我想出来的。
Zhège zhǔyì shì wǒ xiǎng chūlai de.
ไอเดียนี้เป็นฉันที่คิดออก
这道题我想出来了。
Zhè dào tí wǒ xiǎng chūlai le.
คำถามข้อนี้ฉันคิดออกแล้ว
จบแล้วค่ะ ความหมายและความแตกต่างระหว่าง 想起来 กับ 想出来 จริงๆถ้าแปลเป็นไทยแล้วก้ไม่ยากที่จะเข้าใจนะคะ เพราะถ้าแปล 想起来 = นึกขึ้นมาได้ และ 想出来 = คิดออก วิธีการใช้ก็เหมือนกับภาษาไทยของเราเลยล่ะค่ะ แต่ที่ต้องอธิบายกันยาวๆก็เพราะหัวใจสำคัญคืออยากให้รู้ความแตกต่างของ 起来 VS 出来 ที่ตามหลังกริยาต่างๆเพื่อทำหน้าที่เสริมกริยานั่นเองค่ะ เพราะเมื่อเรารู้ความแตกต่างแล้ว ไม่ว่าพวกมันจะตามหลังกริยาตัวไหนๆก็ไม่ทำให้เรางงในความหมายอีกต่อไปจ้าาา!!
ว่าแต่ไม่งงจริงหรือเปล่า ต้องมาทดสอบกันด้วยแบบฝึกหัดกันซักหน่อยนะ
แบบฝึกหัด
เลือกเติมระหว่าง 想起来 กับ 想出来
我忽然_____身上没钱。 (想起来)
这个主意是谁_____的？ (想出来)
每当_____，我的心里就会很开心。 (想起来)
办法我_____了，就是不知道行不行。 (想出来)
