สวัสดีค่ะแฟนเพจของสุ่ยหลิน วันนี้สุ่ยหลินกลับมาพร้อมกับซีรีส์คำเหมือนที่แปลแล้วคล้ายกันมากๆ นั่นก็คือ 发明 ที่แปลว่า “คิดค้น” ก็ได้ “ประดิษฐ์ (ขึ้นมา)” ก็ได้ กับอีกคำว่า 发现 [fāxiàn] ที่แปลคล้ายๆ กันว่า “ค้นพบ” แล้ว 2 คำนี้ต่างกันยังไง? ต่างกันตรงไหน? ติดตามได้โพสนี้ของสุ่ยหลินค่ะ
ความหมายที่แตกต่าง
发明 [fāmíng]
เมื่อเราแยกคำศัพท์ออกทีละตัว จะได้ว่า
发 แปลว่า ส่ง ออก หรือ แสดง
明 แปลว่า สว่าง ชัดเจน และ เข้าใจ
ดังนั้น 发明 คือการสร้างหรือคิดค้นสิ่งใหม่ๆ หรือวิธีการใหม่ๆ ที่ไม่เคยมีมาก่อน หรือจะแปลว่า ประดิษฐ์ ก็ได้ ซึ่งจุดเน้นก็จะอยู่ตรงที่ว่าสิ่งของหรือวิธีการนั้นไม่เคยมีอยู่มาก่อน แล้วเรา 发明 (ประดิษฐ์) ทำให้มันเกิดขึ้นด้วยความรู้ที่เรามีอยู่เป็นคนแรกนั่นเองค่ะ
中国有四大发明。
Zhōngguó yǒu sìdàfāmíng.
ประเทศจีนมี 4 สิ่งประดิษฐ์ที่ยิ่งใหญ่ (แต่ก่อนนี้ไม่เคยมีมาก่อน เพิ่งจะมามีครั้งแรกในยุคนั้น ได้แก่ การทำกระดาษ การทำดินปืน (สำหรับสงคราม) การคิดค้นเข็มทิศและการคิดค้นแท่นพิมพ์ที่ไม่ต้องเอาคนมานั่งคัดลอกตำราทีละเล่มๆ)
爱迪生发明了灯泡。
Àidíshēng fāmíngle dēngpào.
เอดิสัน (เป็นผู้) ประดิษฐ์หลอดไฟขึ้นมา (เป็นคนแรก)
发现 [fāxiàn]
发 แปลว่า ส่ง ออก หรือแสดง
现 แปลว่า ปรากฏ มีอยู่ ปัจจุบัน
ดังนั้น 发现 ใช้กับการสำรวจ การศึกษาวิจัย คือการค้นพบสิ่งของหรือทฤษฎีที่ไม่เคยมีใครในโลกค้นพบมาก่อน พูดง่ายๆ คือของมันมีอยู่แล้วตามธรรมชาติ เช่น แรงโน้มถ่วง หรือทวีปใหม่ แต่ไม่เคยมีใครรู้มาก่อนว่ามีอยู่ แล้วเราเป็นคน 发现 (ค้นพบ) คนแรก
去年这里发现了一个大油田。
Qùnián zhèlǐ fāxiànle yīgè dà yóutián.
เมื่อปีที่แล้วที่นี่มีการค้นพบบ่อน้ำมันขนาดใหญ่ (บ่อน้ำมันมีอยู่แล้วแต่ไม่มีคนรู้)
中国发现新病毒— 新冠肺炎。
Zhōngguó fāxiàn xīn bìngdú— xīnguān fèiyán.
ประเทศจีนค้นพบไวรัสตัวใหม่ – COVID-19
นอกจากนั้น 发现 ยังมีอีกความหมาย ก็คือสามารถใช้ในความหมายว่า “รู้สึกว่า” หรือ “พบว่า” ซึ่งใช้กับสถานการณ์ที่ว่าเริ่มรู้ตัวหรือค้นพบสิ่งที่ไม่เคยรู้มาก่อน รวมถึงสิ่งไม่เคยสังเกตมาก่อนว่ามีอยู่
我发现他好像有心事。
Wǒ fāxiàn tā hǎoxiàng yǒu xīnshì.
ฉันรู้สึกว่าเขาดูเหมือนจะมีเรื่องบางอย่างในใจ
我发现自己已经爱上了你。
Wǒ fāxiàn zìjǐ yǐjīng ài shàngle nǐ.
ฉันพบว่า (รู้สึกว่า) ฉันตกหลุมรักเธอเข้าแล้ว
警察在现场发现了现金。
Jǐngchá zài xiànchǎng fāxiànle xiànjīn.
ตำรวจพบเงินสดในที่เกิดเหตุ
วิธีใช้ที่แตกต่าง
ทั้ง 发明 และ 发现 โดยพื้นฐานเป็นคำกริยาทั้งคู่ และสามารถทำหน้าที่ในประโยคได้เหมือนกันอีกด้วย ดังนั้น การแยกความแตกต่างและการเลือกใช้งาน จึงต้องใช้ความหมายเข้ามาช่วยเป็นหลักค่ะ ซึ่งทั้ง 2 คำนี้ถึงแม้จะมีความหมายใกล้เคียงกันแต่ไม่สามารถใช้แทนกันได้นะคะ
发明
สื่อถึงการประดิษฐ์ สร้างสิ่งใหม่หรือวิธีการใหม่ๆ ที่ไม่เคยมีมาก่อนในอดีตให้เกิดขึ้น
- เป็นภาคแสดง
是谁发明了电话？
Shì shéi fāmíngle diànhuà?
ใครเป็นคนคิดค้นโทรศัพท์?
中国人发明了火药。
Zhōngguórén fàmíngle huǒyào.
ชาวจีนเป็นผู้คิดค้นดินปืน
科学家发明了变色玻璃。
Kēxuéjiā fāmíngle biànsè bōlí.
นักวิทยาศาสตร์ได้ประดิษฐ์กระจกเปลี่ยนสีได้
- เป็นประธานหรือกรรม
他的发明很成功。
Tā de fāmíng hěn chénggōng.
สิ่งประดิษฐ์ของเขาประสบความสำเร็จอย่างมาก
这些都是有专利的发明。
Zhèxiē dōu shì yǒu zhuānlì de fāmíng.
ของเหล่านี้เป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ได้รับการจดสิทธิบัตร
- เป็นบทขยายคำนาม
那个发明者得到了他的发明专利。
Nàgè fāmíngzhě dédàole tā de fǎmíng zhuānlì.
นักประดิษฐ์คนนั้นได้รับสิทธิบัตรสิ่งประดิษฐ์ของเขา
发现
สื่อถึงการพบเจอหรือค้นพบสิ่งที่ผู้อื่นไม่เคยเห็นหรือรู้จักมาก่อน (คือสิ่งนั้นมีอยู่แล้ว แต่ไม่มีใครเคยเจอหรือรู้จัก) รวมไปถึงรู้สึกถึงได้ ค้นพบหรือเข้าใจในบางสิ่งที่ไม่เคยรู้มาก่อน
- เป็นภาคแสดง
我发现这儿的人很友好。
Wǒ fāxiàn zhè’er de rén hěn yǒuhǎo.
ฉันพบว่าผู้คนที่นี่เป็นมิตรมาก
我发现咖啡机坏了。
Wǒ fāxiàn kāfēijī huài le.
ฉันค้นพบว่าเครื่องชงกาแฟเสีย
- เป็นประธานหรือกรรม
这是人类历史上的伟大发现。
Zhè shì rénlèi lìshǐ shàng de wěidà fāxiàn.
นี่เป็นการค้นพบครั้งยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ
他的研究发现改变了人们关于健康的一些错误认识。
Tā de yánjiū fāxiàn gǎibiànle rénmen guānyú jiànkāng de yīxiē cuòwù rènshí.
การค้นพบจากงานวิจัยของเขาได้เปลี่ยนความเข้าใจผิดบางประการของผู้คนที่เกี่ยวกับสุขภาพ
- เป็นบทขยายคำนาม
这就是我们发现的结果。
Zhè jiù shì wǒmen fāxiàn de jiéguǒ.
นี่คือผลลัพธ์ที่เราค้นพบ
发现的错误都要及时处理。
Fāxiàn de cuòwù dōu yào jíshí chǔlǐ.
ข้อผิดพลาดที่พบจะต้องได้รับการจัดการอย่างทันท่วงที
- 发现 สามารถใช้ในประโยค 被字句 passive voice ในความหมายว่าถูกค้นพบได้ด้วย แต่ 发明 ไม่สามารถใช้ในประโยค 被字句 ได้ค่ะ
我的秘密被他发现了。
Wǒ de mìmì bèi tā fāxiàn le.
ความลับของฉันถูกเขาค้นพบแล้ว
这房子被发现锁上了。
Zhè fángzi bèi fàxiàn suǒshàng le.
บ้านหลังนี้ถูกพบว่าล็อคเอาไว้
จบแล้วค่ะสำหรับความแตกต่างของ 发明 และ 发现 หวังว่าแฟนเพจจะเข้าใจความแตกต่างและใช้ได้ถูกต้องนะคะ
สำหรับใครที่ชอบเนื้อหาแนวนี้ สุ่ยหลินแนะนำเลยค่ะกับหนังสือ “ซีรีส์คำเหมือน HSK 1-6 ไวยากรณ์จีนง่าย ๆ สไตล์สุ่ยหลิน” (เวอร์ชั่น SE-ED) มีขายที่ร้านหนังสือ SE-ED และ SE-ED Online แล้วนะคะ ใครจะสอบ HSK ระดับไหนหรือจะสอบ PAT7.4 หนังสือเล่มนี้ช่วยเราแก้ปัญหาเรื่องของคำคล้าย 近义词 ที่เราคนไทยชอบสับสนได้เลย!
หนังสือราคา 250 บาทหนา 344 หน้า อ่านตัวอย่างหนังสือเล่มนี้ที่นี่เลยค่ะ http://bit.ly/ซีรีส์คำเหมือนHSK1-6
